Mục tiêu giảm tiêu hao nhiên liệu ô tô - Cơ hội cho ngành xe xanh?
Việt Nam đang đẩy mạnh mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, trong đó một trong những giải pháp then chốt là siết chặt tiêu chuẩn về mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình (CAFC) cho ô tô mới. Tuy nhiên, dự thảo mới công bố đã khiến nhiều hãng xe lo ngại khi đặt ra cột mốc đầy tham vọng: giảm xuống 4,83 lít/100 km vào năm 2030.
1. 4,83 lít/100 km – “bài toán bất khả thi” với ô tô truyền thống
Theo tính toán, nếu áp dụng mục tiêu 4,83 lít/100 km, 96% xe xăng truyền thống và 14% xe hybrid đang bán tại Việt Nam sẽ không đạt chuẩn.
Với kịch bản giữ nguyên sản lượng, các doanh nghiệp phải tăng sản lượng xe điện hóa lên đến 868% chỉ trong vòng 5 năm. Con số gần như bất khả thi trong bối cảnh hạ tầng trạm sạc còn hạn chế, thói quen người tiêu dùng chưa thay đổi, và chi phí đầu tư công nghệ vẫn rất cao.
Quy định áp dụng cho xe mới sản xuất/nhập khẩu, do đó người dùng xe xăng đang lưu hành vẫn tiếp tục sử dụng bình thường.
Người dùng xe xăng đang lưu hành vẫn tiếp tục sử dụng bình thường
2. Ngành ô tô lo ngại tác động dây chuyền
Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cảnh báo, nếu mục tiêu này được áp dụng ngay, ngành công nghiệp ô tô trong nước sẽ chịu cú sốc lớn, kéo theo hàng loạt hệ lụy:
- Doanh nghiệp khó duy trì sản lượng, nhiều mẫu xe buộc phải ngừng phân phối.
- Công ăn việc làm của người lao động bị ảnh hưởng.
- Nguồn thu ngân sách từ ngành ô tô có nguy cơ sụt giảm.
- Người tiêu dùng chịu hạn chế lựa chọn, giá xe điện hóa khó giảm trong ngắn hạn.
Ngành ô tô lo ngại tác động dây chuyền
3. Đề xuất lộ trình “hài hòa” hơn
Trước sức ép quá lớn, VAMA kiến nghị một lộ trình linh hoạt hơn, với mục tiêu:
- 6 lít/100 km vào năm 2030 thay vì 4,83 lít.
- Vẫn đạt mục tiêu giảm phát thải 15,66 triệu tấn CO₂ theo cam kết NDC 2022.
- Doanh nghiệp buộc giảm khoảng 34% xe chạy xăng và tăng ít nhất 366% xe điện hóa. Vẫn rất thách thức nhưng khả thi hơn.
Không chỉ VAMA, các hiệp hội từ Mỹ và Nhật Bản cũng đồng loạt góp ý:
- AAPC (Mỹ): Nên đặt mục tiêu 6 lít/100 km cho năm 2030, lùi mốc 4,83 lít xuống năm 2035.
- JAMA (Nhật Bản): Đồng tình với lộ trình 6 lít/100 km và đề nghị gia hạn thời gian điều chỉnh sản lượng từ 3 năm lên 5 năm để doanh nghiệp kịp phát triển xe mới.
4. Cơ quan quản lý sẽ tiếp thu và xem xét
Đại diện cơ quan soạn thảo cho biết đang tiếp nhận ý kiến từ các hiệp hội trong và ngoài nước, đồng thời sẽ nghiên cứu, báo cáo cấp có thẩm quyền trước khi ban hành chính thức.
Điều này đồng nghĩa với việc vẫn còn nhiều điều chỉnh linh hoạt, nhằm cân bằng giữa mục tiêu môi trường, sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và quyền lợi người tiêu dùng.
5. Người dùng có nên lo lắng?
Trong ít nhất 5–10 năm tới, xe xăng truyền thống vẫn tiếp tục được bán và lưu hành bình thường, chỉ là các hãng sẽ dần ưu tiên phiên bản tiết kiệm nhiên liệu hoặc hybrid.
Người dùng hoàn toàn có thể yên tâm sử dụng, đồng thời hưởng lợi từ xu hướng công nghệ mới như xe điện, hệ thống an toàn thông minh, và các phụ kiện hỗ trợ tiết kiệm năng lượng.
Nguồn: Tổng hợp
